Vandaag spreek ik Daniëlle! Zij stuurde mij alweer best een tijdje geleden een mail omdat ze wilde samenwerken, en daaruit rolde al vrij snel het idee om haar te interviewen voor Portret met Jet! Hoi! Wil je eerst iets meer over jezelf vertellen?

Ja natuurlijk! Ik ben Daniëlle, 27 jaar en ik kom uit Oss. Twee jaar geleden ben ik aan mijn transitie begonnen, waarin ik eigenlijk best wel veel obstakels tegen kwam, onder andere in de vorm van mensen die vonden dat het allemaal op een bepaalde manier moest. Daar voelde ik me niet vrij in. Die vrijheid wilde ik juist wel, daar was ik ook naar op zoek. Toen zei ik tegen mijn ouders: “Nu ik uit de kast ben gekomen wil ik hier mijn missie van maken en er de rest van mijn leven aan wijden.” Iedereen moet zichzelf kunnen zijn, blij met zichzelf kunnen zijn en trots zijn!

Mooi! En doel je dan vooral op diversiteit binnen de transgender community?

Nee, eigenlijk in zijn algemeen. Toevallig ben ik transgender en daarin merk ik wel dat het extremer is dan in de ciswereld.

Kun je een voorbeeld noemen van zo’n extreme situatie? 

Er zijn heel veel ‘wetten en regeltjes’ in de cis/trans wereld over gender en hoe men zich zou moeten kleden en gedragen, maar in de transgender community is dat nog erger. Als transgender vrouw wordt er nog meer van je verwacht! Bijvoorbeeld dat je elke dag hakken draagt, je haren krult, make-up op doet om maar zo ‘vrouwelijk’ mogelijk te zijn. Zo krijg ik wel eens te horen dat ik make-up moet dragen want anders zou ik niet vrouw genoeg zijn, maar ik hoef niks, ik mag het: vrouw zijn zit in je ziel! Als ik het elke dag zou dragen dan zou het ook niet meer speciaal zijn, en ik heb er ook helemaal geen zin in om dat elke dag te moeten doen. Je niet aan de zogenaamde regels houden kan ervoor zorgen dat je raar wordt aangekeken of zelfs haat over je heen krijgt. Ik vind vrijheid belangrijk voor iedereen, maar omdat ik transgender ben kan ik het natuurlijk binnen deze community ook verkondigen, want vrijheid is je mooiste bezit!

Wat goed dat je je zo inzet! Hoe doe je dat?

Ik geef presentaties op scholen, werk mee aan videos, maak een documentaire, doe inspirerende fotoshoots en geef soms één op één coaching. Het is echt mijn passie en levenmissie, ik ben dan ook zeer blij als ik mensen kan helpen. Ik wil mijn missie steeds breder uitdragen, een steeds groter publiek bereiken. Dit doe ik allemaal naast mijn werk, ik ben 40 uur per week online marketeer voor een fabrikant van speelervaringen. Ik vind het belangrijk om kinds te blijven en dat kan daar, ik werk met een fantastisch team. Ook staat mijn familie helemaal achter me en heb ik veel liefde om me heen vanuit vrienden en mijn online community. Op deze manier heb ik ondersteuning om zelf te groeien als mens en om mijn energie en geld in te zetten voor de projecten die ik eerder noemde.

Dat klinkt ontzettend fijn! 

Ja, ik ben heel tevreden met de situatie zoals die nu is, zowel zakelijk als privé.

Voordat het interview begon zei je het heel mooi: “Het is zonde als je uit de kast komt en vervolgens direct een andere kast instapt.” Omdat je denkt dat je moet voldoen aan verwachtingen van andere mensen. Met de fotoshoot was het idee dan ook om in te gaan op die ‘barbie-verwachtingen’ die men op jou legt. Hoe heb jij daar zelf je weg in gevonden?

Ik wist al vroeg wie ik was en wat ik wilde bereiken, en toen ik daarmee aan de slag ging merkte ik wel dat dat pad wat hobbeliger was omdat er van buitenaf werd gezegd dat het anders moest. Dat was wel even wennen, het is best moeilijk als je opmerkingen naar je hoofd krijgt dat je niet vrouw genoeg bent, of niet transgender genoeg. Dat vond ik enorm beledigend, maar op een gegeven moment ontwikkelde ik wel een ‘ik heb daar schijt aan’ mentaliteit. Het is namelijk nóóit goed, wat je ook doet. Ook al zou ik helemaal voldoen aan die verwachtingen, en voor mijn gevoel een masker op zetten door dagelijks make-up te dragen, dan is het wel weer mijn neus die niet goed is, of mijn kledingstijl. Ik wil ook niet elke dag een masker dragen, maar gewoon mezelf laten zien.

Mensen hebben altijd wat aan te merken op anderen. Zo vermoeiend!

Precies! En als je dat eenmaal weet kun je het ook makkelijker loslaten. Op den duur trek je je eigen plan en denk je ‘fuck you!’. Dat had ik al door toen ik nog als jongen door het leven ging, daardoor was ik er extra voor op mijn hoede toen ik mijn transitie inging. Ik hield er rekening mee dat ik gediscrimineerd zou worden.

En is dat ook gebeurd? 

Ik heb dat helaas wel meegemaakt ja, ook geweld. Dat ik werd uitgescholden of dat er op me werd gespuugd.

Jemig… Dat doet veel met je, neem ik aan.

Ja, degene die naar mij spuugde was een man en ik voelde zijn agressie. Ik voelde dat hij me eigenlijk voor de trein wilde duwen, dat hij mij vies vond. Ook zijn het vaak jongens die me uitschelden voor homo, maar wat ik nog het ergste vind is uitgelachen worden door meisjes, dat ik ze hoorde zeggen: “Als ik een man was geweest had ik toch beter mijn best gedaan.” Die zin, dat hakte er echt in. Het is allemaal al heel moeilijk en door zoiets voelde ik me echt een lelijke trol die haar best niet doet. Juist omdat het vrouwen zijn deed dat pijn.

Ja, dat kan ik me goed voorstellen, we zouden elkaar moeten steunen. Echt ongelooflijk. 

Ik probeer het wel altijd positief om te draaien, wil dan bijvoorbeeld weten op welke school ze zitten zodat ik daar een presentatie kan gaan geven. Zodat ik hen en al hun leeftijdsgenoten kan uitleggen hoe het zit.

Wauw, wat goed dat je daar zo’n positieve draai aan kunt geven!

Ja, ik merk vaak dat het komt vanuit onbegrip. Ze weten niet beter, ze weten er te weinig van. In de eerste instantie is het ontzettend beledigend en rot, maar na een kwartiertje gaan bij mij de radartjes wel draaien over hoe ik ze kan informeren. Ik probeer er boven te staan, want ik weet iets wat zij nog niet weten. Een heel groot gedeelte van de mensen is gewoon nog steeds gebrainwashed, ziet niet dat ze in een bubbel leven en dat ze niet vrij zijn. Ik denk dat jij het bijvoorbeeld wel ziet.

Wat een compliment… Dankjewel! Ik weet het niet hoor, ik denk dat ik nog heel veel te leren heb, ben nog vaak bang dat ik iets verkeerds zeg of jou bijvoorbeeld beledig met een vraag die ik stel. 

Daar hoef je niet bang voor te zijn, ik ben heel flexibel en weet vaak wel dat in zo’n geval mensen het niet verkeerd bedoelen. Ik merk in de LGBTQ+ community en dan vooral bij transgenders dat ze tegenwoordig wel heel snel op hun tenen getrapt zijn. Soms is dat heel erg terecht, maar soms worden ze heel boos om één verkeerd woordje, zelfs als diegene verder heel erg zijn best doet en ‘aan de juiste kant staat’.

Denk je niet dat het ergens ook wel goed is dat er wat harder opgetreden wordt? Dat de groep mensen met het grootste privilege niet altijd de hand boven het hoofd gehouden wordt? Zelf probeer ik ook altijd wel positief te zijn en ook positief het gesprek aan te blijven gaan, maar ik kan me ook voorstellen dat mensen daar het geduld niet meer voor kunnen opbrengen. 

Ja dat is ook zo. Er is natuurlijk ook een verschil tussen iemand die mij bijvoorbeeld na twee jaar nog steeds bewust ‘hij’ blijft noemen of iemand die er nog aan moet wennen, die mij niet kent en die met de beste bedoelingen iets verkeerd zegt. In dat laatste geval is zoveel boosheid niet nodig, denk ik dan. Je kunt ze ook iets leren juist, op dat moment, en een ander perspectief bieden. Die mensen vertellen dat misschien weer door aan anderen en zo creëer je een cirkel van informatie en kun je de situatie voor je eigen community verbeteren.

Ja, precies. Als je op scholen presentaties geeft, aan bijvoorbeeld tieners, hoe is de reactie dan? 

Dat is heel verschillend. Vaak wel heel positief, zeker als je presentaties geeft aan groep 7 en 8, kinderen die het einde van hun basisschool periode ingaan. Op het moment dat kinderen op de middelbare school komen begint ineens veel heftiger het proces van alles in hokjes duwen en de daarbijhorende genderrollen en verwachtingen. En gaan tieners zich daaraan meten, waardoor ze ook op dit soort dingen anders reageren. Ik noem dat vaak ‘zombification’, want ineens ziet iedereen er hetzelfde uit en gedragen ze zich hetzelfde. Dat vind ik zonde! Waar is jouw eigen identiteit, jouw unieke kanten? Als ik dan weer op HBO opleidingen of universiteiten kom dan zie je dat wel weer iets meer terugkomen. Maar op een basisschool vind ik de reacties meestal het leukst! Ik kom ook nooit om heel saai een standaard en statisch verhaal houden, maar doe het allemaal heel energiek, kinderlijk en vrolijk. Ik maak er entertainment van en laat ze lachen, zodat ze de informatie ook beter opnemen.

Gaaf! Actief reageren op waar je naar luistert helpt inderdaad echt met het opnemen van de informatie. Wat leuk! 

Precies, en als ze lekker kunnen lachen dan concentreren ze zich tussendoor ook beter. En als ze maar 50% of 75% onthouden van wat ik heb verteld ben ik al blij! Op universiteiten werkt het weer heel anders, daar verwachten ze een serieuzere presentatie.

Het is echt aanpassen aan je publiek dus.

Ja! En dat vind ik ook heel leuk. Ik merk wel dat ik het het leukst vind om met jonge kinderen te werken, omdat die nog heel onbevangen zijn.

Je moedigt het aan om helemaal jezelf te zijn, denk je niet dat het bij pubers een beetje bij de ontwikkeling hoort om elkaar te gaan nadoen en op die manier juist ook op zoek te gaan naar een identiteit? 

Je hebt van jongs af aan je eigen identiteit al in jezelf zitten. Het is natuurlijk de makkelijkste weg om dan in je puberteit mee te bewegen met wat de mensen om je heen doen, maar het is toch veel mooier om jezelf te kunnen zijn? Als jij je bijvoorbeeld het allerlekkerst voelt in volledig zwarte kleding, draag dat dan! Maar het is natuurlijk wel moeilijk als je om je heen alleen maar voorbeelden van de mainstream ziet. Je hoort ook vaak dat er op scholen gezegd wordt dat je maar gewoon ‘normaal’ moet doen als je niet gepest wil worden. ‘Wat is normaal?’, is mijn vervolg vraag dan.

Daarmee leggen ze de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer in plaats van degenen die pesten. Tegen hén zou juist gezegd moeten worden dat het niet normaal is wat ze doen.

Het is zo jammer dat zoveel kinderen op deze manier hun identiteit verliezen. Als ik op straat loop in een grote stad bijvoorbeeld vind ik het juist zó mooi om te zien hoeveel diversiteit er is in hoe mensen zich uiten. En ik hoop dat dat alleen maar meer wordt.

Ja, ik ook. Natuurlijk hoop ik dat dit interview veel gelezen gaat worden en daar een beetje aan bij kan dragen. Wat is kort samengevat de belangrijkste boodschap die je mee zou willen geven? 

Wees jezelf, wees gelukkig! Stop met het proberen van iets te zijn wat je niet bent, dat geeft zoveel stress en kost zoveel energie! Als je helemaal jezelf kunt zijn ben je vrij! En dus ook gelukkiger.

 

De eerste stap tot geluk is jezelf accepteren, jezelf durven zijn. Puur jezelf zijn, puur geluk!